Ayın 1’inde başvuran kişi için de, ayın diğer günleri veya son günü başvuran kişi için de aynı durum geçerlidir, aylık başvuruyu takip eden günden geçerli olmak üzere bağlanır. Aylık bağlanması işlemleri tamamlandığında, SGK tarafından T.C. Kimlik Numarasının son rakamı dikkate alınarak kişinin aylığının her ayın kaçıncı günü ödeneceği tespit edilir, ilk aylık ödemesi tespit edilen tarihten geçerli olmak üzere peşin olarak kişinin banka / PTT hesabına yatırılır, başvuru tarihini takip eden aybaşından ilk ödemenin yapılacağı tarihe kadar geçen süre için de geriye dönük toplu ödeme yapılır.
Örneğin; kişi 5 Nisan 2022 tarihinde emekli aylığı bağlanması için SGK’ya başvurmuş ve SGK yaptığı incelemede kişinin başvuruda bulunduğu tarihte emekli olma şartlarını taşıdığını (emeklilik için doldurması gereken yaşı, prim gününü ve sigortalılık süresini doldurduğunu, ayrıca sigortalı çalışanlar için işyerinden sigorta çıkışının yapılmış olduğunu) tespit etmiş, emekli aylığı bağlanması işlemlerini 20 Mayıs 2022 tarihinde tamamlamış, T.C. Kimlik Numarasının son kısmını da dikkate alarak aylık ödeme tarihlerini ise her ayın 26’sı olarak belirlemiştir. Bu kişinin aylığının bankaya yatırılması işlemleri muhtemelen 26 Mayıs’a yetişemeyeceği için, kişinin ilk emekli aylığını 26 Haziran 2022 tarihinde çekilmek üzere banka hesabına gönderecek, emekli aylıkları peşin ödendiği için 26 Haziran’da banka hesabına yatan emekli aylığı bu tarihten sonrasına ait aylık olduğundan, 1 Mayıs 2022 tarihinden 25 Haziran 2022 tarihine kadarki aylığı ise toptan yani birikmiş aylık olarak ödeyecektir.
Malulen emeklilik başvurularında da; eğer kişinin malul sayılmasına esas tutulan rapor tarihi kişinin SGK’ya malulen emeklilik için başvurduğu tarihten önce ise normal emeklilik başvurusunda olduğu gibi, SGK’ya başvuruda bulunduğu tarihi takip eden aybaşından geçerli olmak üzere malullük aylığı bağlanır. Buna karşılık, kişinin malul sayılmasına esas tutulan rapor tarihi SGK’ya malulen emeklilik başvurusu yaptığı tarihten sonrasına ait olursa o zaman kişi SGK’ya hangi tarihte başvurmuş olursa olsun fark etmez, rapor tarihini takip eden aybaşından geçerli olmak üzere malullük aylığı bağlanır.
Başvuru Şekline Göre Esas Alınacak Başvuru Tarihi
Kişiler emekli aylığına, başvuru tarihini takip eden aybaşından itibaren aylığa hak kazandıkları için, buna bağlı olarak SGK’ya emeklilik başvurusunun yapıldığı tarihin tespiti ve ispatı çok önemlidir. Eğer kişi doğrudan SGK’ya başvurmuşsa bu durumda başvuruyu yaptığı gün başvuru tarihi olarak esas alınır. Ancak bu şekilde başvuru yapanların, başvuru işlemleri tamamlandıktan sonra başvuruyu yaptıklarına dair bir belge veya en azından başvuru evrakının tarih ve sayısını almaları menfaatlerine olur. Çünkü ilerde herhangi bir sorun yaşanması halinde, başvuruyu yaptıklarının ispatı kolay olur. Eğer e – Devlet SGK sayfasından başvuru yapılmış ve işlem tamamlanmışsa, internet üzerinden işlemlerin yapıldığı tarih yine başvuru tarihi olarak esas alınır.
Posta veya kargo yoluyla yapılan başvurularda yani başvuru belgesinin posta veya kargo yoluyla SGK’ya gönderilmesi halinde de;
• Emeklilik dilekçesinin (başvuru belgesinin) taahhütlü, iadeli taahhütlü, acele posta servisi, PTT Alo Post veya PTT kargo yoluyla SGK’ya gönderilmesi halinde, dilekçenin (başvuru belgesinin) postaya verildiği tarih SGK’ya emeklilik başvurusunun yapıldığı tarih olarak,
• Emeklilik dilekçesinin (başvuru belgesinin) adi posta yoluyla veya özel kargo yoluyla gönderilmesi halinde ise dilekçenin (başvuru belgesinin) SGK’ya ulaştığı tarih emeklilik başvurusunun yapıldığı tarih olarak,
olarak dikkate alınır.
Emeklilik başvurusu için Ek-38 Gelir/Aylık/Ödenek Talep Belgesi kullanılır.
Emeklilik Başvurusunun Önceki Ay Yapılmış Kabul Edileceği İstisnai Durum
Kişinin SGK’ya malulen emeklilik veya normal emeklilik başvurusu yapabilmesi için, malullük veya yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanmış olması gerekir. Malullük veya yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazandığı tarihin ayın son günü resmî tatil gününe veya hafta sonu tatiline rastlaması nedeniyle taleplerini Kuruma veremeyen, yani normal emeklilik veya malulen emeklilik dilekçesini SGK’ya veremeyen kişinin, dilekçesini tatil gününü takip eden ilk iş günü mesai bitimine kadar SGK’ya elden vermesi veya taahhütlü, iadeli taahhütlü, acele posta servisi, PTT Alo Post ya da PTT Kargo yoluyla SGK’ya gönderilmek üzere postaneye vermesi halinde, önceki ayın son günü dilekçesini SGK vermiş gibi kabul edilir. (Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin 67/2. maddesi hükmü gereği)
Örneğin; emeklilik için gerekli olan diğer şartları tamamlamış olan, ancak emeklilik yaşı 30 Temmuz 2022 Cumartesi günü veya 31 Temmuz 2022 Pazar günü dolan kişi, eğer emeklilik dilekçesini 1 Ağustos 2022 Pazartesi günü mesai bitimine kadar elden SGK’ya verirse ya da taahhütlü, iadeli taahhütlü, acele posta servisi, PTT Alo Post veya PTT Kargo yoluyla SGK’ya gönderilmek üzere postaneye verirse, bu kişiye normalde başvuru tarihini takip eden aybaşından geçerli olmak üzere aylık bağlanması, dolayısıyla başvurusunu 1 Ağustos’ta yaptığı için 1 Eylül’den geçerli olmak üzere aylık bağlanması gerekirken, belirttiğimiz istisna nedeniyle kendisi 31 Temmuz’da emeklilik başvurusu yapmış gibi kabul edilir, buna bağlı olarak da kendisine 1 Ağustos’tan geçerli olmak üzere aylık bağlanır. Buna karşılık örnekteki kişi, emeklilik dilekçesini 1 Ağustos’ta değil de 2 Ağustos 2022 Salı günü SGK’ya veya postaneye verirse o zaman dilekçesini takip eden ilk iş gününden sonra vermiş olduğu için bu konudaki istisnadan yararlanamaz, 2 Ağustos 2022 Salı günü emeklilik başvurusu yapmış olacağından, kendisine 1 Eylül 2022 tarihinden geçerli olmak üzere aylık bağlanır, dolayısıyla bir aylık maaş tutarında kaybı olur.
Yukarıdaki Açıklamalar Memurlar İçin Geçerli Değil
Yukarıdaki açıklamalar 4/a (SSK) ve 4/b (Bağ-Kur) şartlarında emekli olacaklar için geçerli olup, memurlar da ise durum farklıdır. Çünkü memurların emeklilik başvurusunu SGK’ya değil çalıştıkları kuruma (işyerlerine) yapmaları gerekmektedir.
Yukarıdaki İstisnai Durum Dul – Yetim Aylıkları İçin de İçin Geçerli Değil
Yukarıda belirtilen, emeklilik başvurusunun önceki ay yapılmış gibi kabul edileceği istisnai durum, ölüm (dul – yetim) aylığı başvuruları için de geçerli değildir. Zaten dul-yetim aylığı; kişi ne zaman SGK’ya başvurursa başvursun fark etmez;
• Üzerinden aylık alınacak sigortalının ölüm tarihini,
• Hak sahibi olma niteliğinin ölüm tarihinden sonra kazanılması hâlinde, bu niteliğin kazanıldığı tarihi,
takip eden ay başından itibaren başlatılır.Dolayısıyla burada başvuru tarihinin herhangi bir önemi olmayıp, aradan geçen süre (en fazla 5 yıllık süre) için geriye dönük toplu ödeme yapılır. (Bkz. Geriye Dönük Emekli-Dul-Yetim Aylığı Ödemesi Yapılan Durumlar)
Sadece dul-yetim aylığı almaya başlamış, ancak daha sonra herhangi bir sebeple aylığı kesilmiş kişilerde, aylığının kesilmesine yol açan sebebin ortadan kalkması halinde, başvuru tarihini takip eden aybaşından itibaren aylığı başlatılır. (isvesosyalguvenlik.com)
