Hoe werkt grensoverschrijdend gedrag?
Grensoverschrijdend gedrag hangt vaak samen met macht. Wanneer twee mensen verschillende machtsposities hebben, is er geen sprake van gelijkwaardigheid. Het is voor degene met de minste macht moeilijker om een grens aan te geven, omdat die persoon afhankelijk is van degene met de meeste macht. Dit is bijvoorbeeld het geval als een leidinggevende seksueel getinte opmerkingen maakt tegen een werknemer. Als de werknemer duidelijk maakt dit niet op prijs te stellen, neemt diegene een risico. De leidinggevende is namelijk in de positie om te beslissen over de baan van de werknemer. Binnen organisaties is er een reëel risico op grensoverschrijdend gedrag.
Wat zijn de gevolgen van grensoverschrijdend gedrag?
Als iemand slachtoffer wordt van grensoverschrijdend gedrag kan dit stressklachten opleveren. Iemand kan bijvoorbeeld spanning voelen, angstig of boos zijn, huilbuien krijgen of zich terugtrekken. Iemand kan ook last krijgen van een schuldgevoel of schaamte. Dit laatste is vaak het geval bij seksueel grensoverschrijdend gedrag. Wanneer het op de werkvloer is gebeurd, kan een slachtoffer de dader of daders gaan vermijden uit angst. Het kan er ook voor zorgen dat iemand zich vaker ziek meldt. Grensoverschrijdend gedrag heeft dus niet alleen grote gevolgen voor het slachtoffer, maar ook voor de organisatie. Het kan ervoor zorgen dat er een onveilige sfeer ontstaat waarin angst overheerst.
Grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer voorkomen
Er zijn verschillende acties die je kunt ondernemen om het risico op grensoverschrijdend gedrag binnen je organisatie te verkleinen.
- Stel duidelijke omgangsregels of gedragsregels op
Omgangsregels zijn afspraken waarin vastgelegd wordt hoe met elkaar om te gaan en welk gedrag binnen de organisatie goedgekeurd en afgekeurd wordt. - Gebruik een stappenplan of protocol voor incidenten van grensoverschrijdend gedrag
Dit draagt bij aan een zorgvuldige opvolging. Als zich een incident voordoet, dan is het belangrijk snel en zorgvuldig te handelen om het slachtoffer te beschermen en incidenten in de toekomst te voorkomen. - Stel helder beleid op over grensoverschrijdend gedrag
Helder beleid maakt duidelijk welk gedrag wel en niet getolereerd wordt en wat de maatregelen zijn als iemand over de grens gaat. Dit heeft vaak een afschrikkende werking. Daarnaast staat de organisatie (en het slachtoffer) sterker als er aangifte wordt gedaan. - Maak medewerkers actief alert op grensoverschrijdend gedrag
Vergroot hun kennis over het ontstaan, aanwakkeren en de-escaleren van grensoverschrijdend gedrag. - Wees je bewust van de invloed van de bedrijfscultuur
De kans op grensoverschrijdend gedrag is groter wanneer de machtsverschillen in de organisatie groter zijn. Hoe hiërarchischer de cultuur, hoe groter de machtsverschillen en hoe groter het risico op grensoverschrijdend gedrag. Het is belangrijk dat een organisatie zich hiervan bewust is en er bewust mee omgaat.
