Podstawę wymiaru zasiłku zzałożenia ustala się woparciu owynagrodzenie wypłacone pracownikowi za okres poprzedzający powstanie niezdolności do pracy lub prawa do świadczenia. Jeśli jednak pracownik często korzysta ze świadczeń chorobowych, podstawę wymiaru kolejnego świadczenia stanowi podstawa ostatnio wypłaconego świadczenia. Co istotne, zpoczątkiem 2022r. skrócony został okres, po upływie którego konieczne jest ustalenie nowej podstawy wymiaru zasiłku, co pociąga za sobą dodatkowe obowiązki płatników składek, wtym także tych nieuprawnionych do wypłaty zasiłków.
Podstawowa zasada
Podstawę wymiaru świadczenia chorobowego przysługującego pracownikowi ustala się zuwzględnieniem wynagrodzenia uzyskanego upłatnika składek wokresie nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, wtrakcie którego powstała niezdolność do pracy lub prawo do świadczenia. Stanowi ją odpowiednio:
- przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za:
- okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, wktórym powstała(-o) niezdolność do pracy/prawo do świadczenia lub
- pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia - jeżeli niezdolność do pracy/prawo do świadczenia powstała(-o)przed upływem 12 miesięcy zatrudnienia albo
- wynagrodzenie, które pracownik osiągnąłby, gdyby pracował pełny miesiąc kalendarzowy - wprzypadku powstania niezdolności do pracy/prawa do świadczenia przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego.
Szczegółowo kwestię tę regulują art.36 ust.1 i2 oraz art.37 iart.38 ustawy oświadczeniach pieniężnych zubezpieczenia społecznego wrazie choroby imacierzyństwa (Dz.U. z2021r.poz.1133 ze zm.), zwanej ustawą zasiłkową.
Podstawa kolejnego świadczenia
Nie zawsze zachodzi konieczność ustalania podstawy wymiaru należnego pracownikowi świadczenia. Jeśli bowiem wcześniej korzystał on już ze świadczenia chorobowego, tego samego albo innego rodzaju, niekiedy brana jest pod uwagę podstawa wymiaru ostatnio wypłaconego świadczenia. Dzieje się tak, jeśli między świadczeniami nie było przerwy albo była ona odpowiednio krótka.
Mowa otym wart.43 ustawy zasiłkowej, który zdniem 1 stycznia 2022r. uległ pewnej modyfikacji.
Otóż obecnie nie ustala się nowej podstawy wymiaru zasiłku, jeżeli przerwa między świadczeniami była krótsza niż miesiąc kalendarzowy, podczas gdy wcześniej, aby ustalić nową podstawę wymiaru kolejnego świadczenia, od ostatnio pobieranego musiały minąć co najmniej 3 pełne miesiące kalendarzowe.
Wefekcie od 1 stycznia 2022r. wprzypadku pracowników często korzystających ze świadczeń chorobowych, szybciej niż do tej pory (już po miesiącu kalendarzowym przerwy między świadczeniami), będzie zachodziła konieczność ustalania nowej podstawy wymiaru świadczeń.
Przy czym nowe zasady obowiązują wówczas, gdy po przerwie ponowne prawo do świadczenia powstało(-nie) po 31 grudnia 2021r. Jeśli świadczenie należne jest za okres rozpoczynający się przed 1 stycznia 2022r., to niezależnie od tego, kiedy ustalane jest do niego prawo ijego wysokość, atakże kiedy nastąpi jego wypłata, podstawa jego wymiaru ustalana jest na starych zasadach (przykład - założenie 1).
Inne reguły bez zmian
Warto dodać, iż wkwestii ustalania podstawy wymiaru zasiłku nie zmieniły się przepisy art.40 iart.41 ustawy zasiłkowej. Nadal więc:
- wrazie zmiany umowy opracę lub innego aktu, na podstawie którego powstał stosunek pracy, polegającej na zmianie wymiaru czasu pracy, podstawę wymiaru świadczenia chorobowego stanowi wynagrodzenie ustalone dla nowego wymiaru czasu pracy, jeżeli zmiana ta nastąpiła wmiesiącu, wktórym powstała niezdolność do pracy lub wmiesiącach ją poprzedzających,
- przy ustalaniu podstawy wymiaru świadczenia chorobowego nie uwzględnia się (wogóle lub od określonego terminu) składników wynagrodzenia:
- do których pracownik zachowuje prawo wokresie pobierania tego świadczenia zgodnie zpostanowieniami układów zbiorowych pracy lub przepisami owynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tego świadczenia, i
- przysługujących wmyśl umowy opracę lub innego aktu, na podstawie którego powstał stosunek pracy, tylko do określonego terminu, albo których wypłaty zaprzestano na podstawie układu zbiorowego pracy lub przepisów owynagradzaniu.
Nowe dane na Z-3
Jeżeli do wypłaty zasiłku zobowiązany jest ZUS, płatnik składek musi przedłożyć temu organowi zaświadczenie zawierającem.in. zestawienie składników wynagrodzenia stanowiących podstawę wymiaru zasiłku. Najlepiej, aby dla pracownika zaświadczenie to było sporządzone na opracowanym przez ZUS formularzu Z-3.
Obecnie, gdy między świadczeniami nie ma przerwy albo jest ona krótsza niż miesiąc kalendarzowy, wystarczy wpisać to samo wynagrodzenie, co wpoprzednim Z-3, chyba że:
- wmiędzyczasie nastąpiła zmiana wymiaru czasu pracy albo
- zmieniła się sytuacja wzakresie wypłaty pracownikowi danego składnika wynagrodzenia.
Jednak gdy przerwa między świadczeniami będzie wynosiła co najmniej jeden miesiąc kalendarzowy, trzeba wskazać nowe dane do ustalenia podstawy wymiaru kolejnego świadczenia (przykład - założenie 2). Biorąc pod uwagę fakt, iż wcześniej taka konieczność zachodziła dopiero po trzech miesiącach kalendarzowych przerwy, obecnie trzeba będzie to robić częściej.
Przykład
Pracownik, zatrudniony od 1 stycznia 2021r., zachorował wczerwcu 2021r. Podstawę wymiaru należnego mu wynagrodzenia chorobowego stanowiło przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone mu za okres od stycznia do maja 2021r. Ponownie pracownik ten chorował we wrześniu 2021r., awpaździerniku 2021r. sprawował opiekę nad chorą córką. Ponieważ przerwa między należnymi mu świadczeniami była krótsza niż 3 miesiące kalendarzowe, podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego izasiłku chorobowego należnego za wrzesień 2021r. oraz zasiłku opiekuńczego należnego za październik 2021r. stanowiła ustalona już wcześniej (dla czerwcowej niezdolności do pracy) podstawa wymiaru świadczenia.
Pracownik po raz kolejny sprawował opiekę nad chorą córką:
założenie 1 - pod koniec grudnia 2021r., ale wypłata należnego mu zasiłku opiekuńczego nastąpi dopiero wlutym 2022r., zuwagi na złożenie przez pracownika wniosku oto świadczenie dopiero pod koniec stycznia 2022r.
Wtym przypadku zastosowanie ma przepis art.43 ustawy zasiłkowej wbrzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021r., co oznacza, że zuwagi na przerwę między świadczeniami (za październik igrudzień 2021r.) krótszą od trzech miesięcy kalendarzowych, podstawę wymiaru obecnie wypłacanego zasiłku opiekuńczego stanowić będzie ta sama co wcześniej podstawa wymiaru zasiłku.
założenie 2 - na początku stycznia 2022r. zwypłatą jak wyżej.
Mimo że od ostatnio należnego zasiłku opiekuńczego upłynęły zaledwie dwa miesiące kalendarzowe (listopad igrudzień 2021r.), podstawę wymiaru obecnie należnego zasiłku opiekuńczego należy ustalić na nowo, woparciu owynagrodzenie wypłacone pracownikowi za okres od stycznia do grudnia 2021r., zwyłączeniem lub ewentualnym uzupełnieniem wynagrodzenia za czerwiec, wrzesień ipaździernik 2021r., wktórych pracownik miał usprawiedliwioną nieobecność wpracy. Do tego świadczenia ma bowiem zastosowanie art.43 ustawy zasiłkowej wbrzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022r.
