Soa’s voorkomen
Het is belangrijk dat je veilige seks hebt. Hierdoor loop je minder risico op een soa. En is de kans kleiner dat je een soa doorgeeft als je die al hebt. Soa’s kunnen zorgen voor ernstige klachten. Sommige gaan niet meer over.
Condooms beschermen je of verkleinen de kans dat je een soa krijgt of doorgeeft. Tegen sommige soa’s kun je je vooraf laten inenten. Om hiv te voorkomen kun je medicijnen slikken die hiv remmen.
Waarom een soa voorkomen?
Heb je een soa? Dan kan dat vervelende gevolgen hebben:
- Je kunt klachten krijgen door een soa. Deze kunnen na lange tijd grote gevolgen hebben. Je kunt bijvoorbeeld ontstekingen krijgen, onvruchtbaar worden of kanker krijgen.
- Je moet de mensen met wie je de afgelopen tijd seks hebt gehad waarschuwen. Zodat zij zich kunnen laten testen op soa’s. En laten behandelen als het nodig is. Doe je dit niet? Dan kunnen zij een soa krijgen en daar ernstige klachten door krijgen. Ook kunnen zij de soa doorgeven aan anderen.
- De behandeling kost je soms geld. De kosten kunnen van je eigen risico afgaan. En je zorgverzekeraar vergoedt niet alle behandelingen.
- Van sommige soa’s kun je niet genezen. Voor hiv moet je je leven lang medicijnen slikken. Soms is het goed om een nieuwe, vaste persoon met wie je seks hebt te vertellen dat je een soa hebt die niet overgaat. Dat kan vervelend zijn.
Hoe kun je een soa voorkomen?
Je kunt een soa voorkomen door:
- Condooms te gebruiken
- Je te laten vaccineren tegen HPV en hepatitis B
- PrEP te slikken als je veel risico ophivhebt
Sommige dingen die je doet tijdens seks zijn niet veilig of minder veilig dan andere dingen.
Lees welke dingen die je tijdens de seks doet veilig zijn en welke niet
Lees wat veilige seks is
Condooms
De beste manier om een soa te voorkomen is door een condoom te gebruiken tijdens de seks. Dus als je penis in de vagin* of anus gaat. Ook bij pijpen, beffen of de anus likken, beschermt een condoom je. Bij beffen en kontlikken kun je het condoom openknippen en tussen je mond en de vagin* of anus leggen.
Condooms beschermen je niet altijd voor 100%. Sommige soa’s kun je ook krijgen door huid op huidcontact. Ze verkleinen wel de kans dat je een soa krijgt of doorgeeft. Je hebt condooms in allerlei maten, materialen, diktes en smaken.
Lees verder over condooms
Vaccineren HPV
HPV is een soa die kan zorgen voor genitale wrattenen een aantal soorten kanker. Bijna iedereen die seks heeft, heeft dit virus in zijn lichaam (gehad). In Nederland kunnen meisjes van 12 en 13 jaar hier gratis voor worden ingeënt. Voor jongens is het vaccin niet gratis. Door de HPV-vaccinatie zijn ze later als ze seks hebben beschermd tegen kankersoorten die je kunt krijgen door HPV.
Lees verder over HPV-vaccinatie
Vaccineren hepatitis B
Hepatitis Bis een soa waar je erge klachtenvan kunt krijgen. Je kunt je hiertegen laten inenten. Je kunt het virus dan niet krijgen. Voor sommige mensen is de vaccinatie gratis.
Lees verder over hepatitis B-vaccinatie
Hiv voorkomen: PrEP en PEP
PrEP en PEP zijn hiv-remmers. Dit zijn medicijnen die voorkomen dat je hiv krijgt. PrEP neem je dagelijks of rond de momenten dat je seks hebt. En waarbij je risico op hiv loopt. PEP is een kuur van een maand. Die kuur doe je kort nadat je onveilige seks hebt gehad en risico op hiv loopt.
Lees verder over PrEP
Voorkomen dat je hiv doorgeeft: slik hiv-remmers
Heb je hiv? Dan is het belangrijk dat je zo snel mogelijk begint met je behandeling met hiv-remmers. Dat zijn medicijnen die zorgen dat je niet ziek wordt. Je kunt dan geen aids krijgen.
Hiv-remmers zorgen ervoor dat de hoeveelheid virus in je bloed heel laag is. Het is dan niet meer te meten met een bloedtest. Je kunt hiv dan niet meer doorgeven aan de mensen met wie je seks hebt. Ook als je seks hebt zonder condoom. Dit heet n=n (niet meetbaar = niet overdraagbaar).
Het duurt 3 tot 6 maanden voordat hiv niet meer te meten is in je bloed. Bij sommige mensen is dit al eerder zo. Het is belangrijk dat je de hiv-medicatie elke dag inneemt. En om regelmatig de hoeveelheid virus in je bloed te laten controleren.
Heb je seks met iemand die hiv heeft? Dan is het belangrijk dat je weet of die elke dag hiv-remmers slikt. En dat hiv niet meer te meten is in het bloed. Dan kan iemand hiv niet meer doorgeven. Bespreek dit met elkaar.
Lees op de website van de Hiv vereniging wanneer je hiv niet kan overdragen.
Hoe voorkom je dat je zwanger wordt?
Heb je seks, maar wil je niet zwanger worden? Dan kun je:
- De pil slikken: dit is een betrouwbare manier om niet zwanger te worden als je de pil goed slikt.
- Een spiraaltje laten zetten: dit kan een koperspiraaltje of de Mirena® spiraal zijn. De arts brengt het spiraaltje in je baarmoeder.
- Een anticonceptiepleister, anticonceptiering, anticonceptiestaafjes of een pessarium gebruiken
- Condooms gebruiken: dit is het enige middel dat je ook beschermt tegen soa’s. Je kunt ze het beste gebruiken samen met 1 van de bovenstaande middelen. Zo ben je goed beschermd tegen zwangerschap en soa’s.
- Je laten steriliseren. Zowel een man als een vrouw kan dit laten doen. De arts doet deze ingreep. Een man kan na een sterilisatie geen kind verwekken. Een vrouw kan na sterilisatie niet zwanger worden.
- Hoe je een zwangerschap kunt voorkomen
- Wat je kunt doen als je misschien zwangerbent
Verzorging van je penis of vagin*
Verzorg je je penis of vagin* niet goed? Dan kun je klachten krijgen. Daardoor kun je soms makkelijker een soa krijgen. Het is daarom belangrijk dat je je op de juiste manier wast.
Hoe verzorg je je penis?
Het is belangrijk dat je je penis goed schoonhoudt. Zo voorkom je dat hij gaat stinken. Bijvoorbeeld omdat afscheiding van je penis (smegm*) op de rand van je eikel blijft zitten. Was je penis niet met zeep. Dit maakt je slijmvliezen kwetsbaar. Je kunt dan makkelijker een soa krijgen.
Kijk op sense.info hoe je je penis wast.
Hoe verzorg je je vagin*?
Het is belangrijk dat je je vagin* op een goede manier verzorgt. Was je vagin* met water en alleen aan de buitenkant. Was je je schaamlippen en vagin* met zeep? Dan kun je een infectie aan je vagin* krijgen. Bijvoorbeeld candida of bacteriële vaginose. Heb je zo’n infectie? Dan kun je makkelijker een soa krijgen.
Kijk op sense.info hoe je je vagin* wast.
Hoe voorkom je soa’s als je drugs of alcohol gebruikt?
Je hebt meer kans op een soa:
- Als je drugsnaalden deelt met iemand
- Als je door alcohol of drugs meer risico’s tijdens seks neemt
Denk je dat je veel drank of drugs gebruikt? Ben je gevoelig voor verslaving of eerder verslaafd geweest? Test je gebruik en zoek hulp. Of bespreek het met je huisarts.
Pas op met drugsnaalden
Deel je drugsnaalden? Dan kun je een soa krijgen of doorgeven. Bijvoorbeeld hiv of hepatitis B of C. Deze soa’s kun je krijgen door besmetting met bloed van een ander. Die moet dan hiv of hepatitis B of C hebben.
Voorkom dat je een soa krijgt of doorgeeft: deel geen drugsnaalden met anderen.
Ken de risico’s van drugs of alcohol
Gebruik je drank of drugs? Dan neem je soms meer risico’s. Ook als je seks met iemand hebt. Je loopt zo makkelijker een soa op, omdat je misschien:
- Geen condoom gebruikt
- Seks hebt met meerdere mensen waarvan je niet weet of ze een soa hebben
- Minder goed je grenzen bewaakt en kunt aangeven
Bedenk voordat je drugs of alcohol gebruikt dat zulke situaties kunnen gebeuren. En hoe je jezelf dan het beste kunt beschermen.
